Signa hereticorum
Witnesses
- P1
NK XI C 8, ff. 269r-270r. Codex written by Oldřich Kříž z Telče was composed in 1463-1477 and contains number of shorter texts.
- P3
NK I G 11c, ff. 91v-131. This codex contains various texts by more authors, mostly in latin but a few also in Czech. The codex was written in the last quarter of 15. century. The part of Signa hereticorum was transcibed also by Oldřich Kříž z Telče.
- B
Brno MZA č. 211, ff. 46r-98v. A codex of a dominican prior Petr Nosek z Klatov from 1452-1466.
People
- Wenceslaus de Krumlov
-
Born: 1425
Died: 1460
Wenceslaus was born in Kromluv in Bohemia. He studied canonical law in Padova from 1446 to 1449. After finishing his studies he came to Prague, where he became a canon of the Prague Chapter. In 1452 he was elected the dean of the chapter. He was on of the leading figures of the Czech catholics at that time and he stronly opposted the Utraquists. This can be also seen in his work De signies hereticorum which I present here. He died in 1460.
Quorum primus est: r Quemcumque aut quoscumque inveneris aut videaris altare contra altare ecclesie facientes, aut partes constituentes et vocantes, seu sectas extra vestibulis ecclesie convenientem observantiam, aut concordiam facientes et temerarie ritus novos instituentes, aut in doctrina particulari presumptuose continuantes, quamvis eciam illam sectam vel partem contingat per inventores suos nomine Christi s insigniri, aut sub stilo observancie operis christi intitulari, aut vocari contingerit, tales indubie hereticos, scismaticosque et antichristos presumere et existimare debebis. r
Secundum signum. r Ubi deprehenderis aliquos obedienciam subieccionem et unitatem summi pontificis sedisque apostolice et ecclesie Romane dictis doctrinis factisque declinantes et alios eciam occulte ab eadem auctoritates, talem vel tales ut hereticos et scismaticos et antichristos vitare conveniet et per hoc ipsum cognoscere. r
Tertium signum. r Heretici et suos consectatores persuadent attendere scripturas sanctas et legem Christi et in illis tantum salutem consistere et non opus esse obediencia papali aut ecclesie Romane seu illorum approbacionem in scripturis vel examinem. et tales impietatem heresis
Quartum signum. r Quos videris fratres male ambulantes et persuadentes canones pontificum tamquam humanos non sequendos, sed illud pocius quoniam deo melius quam hominibus obedire, tales hereticos indubitanter sencias. r
Quintum signum. r Veniunt illi et suis sectatoribus persuadent dicentes sine illis statutis humanis salvari possumus, nec sunt nobis neccessaria Et tales credas hereticos infallenter. r
Sextum signum. r Quos videris uti illa seductione ad illoquandum pauperes
Septimum. r Solent heretici dum convincuntur concedere et dicere tolleranda esse statuta ecclesie ac doctores, ita tamen si sunt antiqua et que fundantur auctoritate et non mutant ewangelium aut mores christi seu apostolorum precipue in sacramentalibus. Istos non dubites hereticos. r
Octavum signum. r Quoscumque inveneris semper disputantes et disputaciones querentes apud suos et inter suos consectaneos ac ibi ubi non expedit inter seculi convennas facta fidei et disputaciones facientes et sine auctoritate ecclesie. Tales iudica omnino suspectos hereticos. r
Nonum signum infallibile. r Quos videris renovare questiones et super causis et questionibus ab ecclesia determinatis de fide adhuc disputare et contendere velle aut persuadere dubitando de determinatione ecclesie. Talem omnino hereticum esse reputes. r
Decimum signum. r Disputant illi de Iudicio proprie nec acquiescunt illos esse dampnatos, quos ille aut ecclesia dampnat, sed verius os in celum ponentes adducunt pro se inconveniencia argumenta, propter quod tales ut heretici iudicantur. r
Undecimum signum. r Quoscumque perspexeris ecclesiasticos ritus et cerimonias ac observancias traditionum patrum circa sacramenta aut sacramentalia institutas, aut circa festa ecclesie seculorum suffragia et mortuorum prohibentes, aut vitantes seu dampnantes. Tales non dubites hereticos. r
Duodecimum signum. r Quos videris non missos predicantes de ecclesiis se intromittentes ecclesiastica officia usurpantes et se intrudentes ac quod hoc debeat et possit fieri, aut se a Deo missos predicent et arguant contemptis apostolico et suis episcopis cum in solo excessu pena digni, dum vero defendunt et ita credunt, quod preter claves ecclesie et ordinatas potestates possunt, de illis se intromittere scismaticos et hereticos esse non dubites. r
Tredecimum signum. r Hic enim dum doctrinis illorum hereticis et scismaticis locus precluditur, quatenus potencius seducant in occulta conventicula paranter ibi passim omnes predicant, tam layci quam clerici et ut facilius decipiant transferunt scripturas sacras in vulgare, et certos spargunt tractatulos errores illorum continentes, quomius fideles tales astucias precaveant. Et tales certo signo sunt heretici. r
Quartumdecimum signum. r Raro aut numquam scripturam adducunt integram pro suorum errorum defensione, scilicet vel truncatam vel scissam vel omnino corruptam. Et quos tales videris, omnio hereticorum studia et opiniones sequentes reputare debebis. r
Quintumdecimum signum. r Quoscumque cognoveris Christi babtismo signatos ab alio, tamen nomine trahere, quam a Christo et universalis ecclesia sed alicuius particularis et ab ecclesia exhorbitantis sicut ab Arrio, Macedonio, Leonista, Hussita, Jacobita et Rokiczana et sic de similibus. Talem indubitanter hereticum et scismaticum cognoscas. r
Sedecimum signumcogoscensi per ypocrisim hereticos et scismaticos est r quia ad instar phariseorum ut iusticiam suam ostendant volunt videri humiles, sed superiorum correctionem minime suscipere aut tollerare, nec obedire nec illorum dicioni subici sed verius rebellare. r
Decimum septimum per ypocrisim. r Habent illi oraciones exhorbitantes ab aliis ut vi- deantur aliis moribus quam ceteri suas illas oraciones simulatas multiplicantes sed ecclesiasticum ordinem deridentes aut postponentes. r
Decimum octavum signum per ypocrisim. r Simulata heretici humilitate huismodi exterius fingunt humilem obiectum et despectum preter tamen consvetudinem ceterorum sui status parium in singulari et notata distinctione. r
Decimum nonum sub ypocrisi hereseos signum. r Queritur illi ut semper loquantur et predicent suas laudando doctrinas et tradiciones et profectus, alios vero despiciendo confundunt. r
Vigesimum signum per ypocrisim cognoscendi hereticum. r Postquam illi officia ecclesiastica et predicaciones usurpant, confundunt prelatos et detrahunt eisdem et ab illorum officio et sacramentis populos alienant, eisdemque obediaeciam racione preceptorum divinorum, que se sequi asserunt denegant et coniuncti secularibus docent, clerum nichil possidere debere, ita ut tandem licencius effundant virus suum. r
Vigesimum primum signum per ypocrisim. r Habent illi hoc propriissimum, ut cum mulieribus suas sodalitates observent et illas de scripturis doceant, que non tantum discunt, sed et ceteros tam docere, quam arguere volunt et heretici per easdem suas hereses spargunt et multiplicant ac subintroducunt. r
Vigesimum secundum signum per ypocrisim et aproprietatem cognoscendi hereticos. r Fingunt illi aut novos psalmos, versus aut cantilenas, in quibus hereseos ingerunt materias et suorum errorum fundamenta fundata r sub specie devocionis et scripturarum, quas in ecclesiis, in locis publicis pubilicis r et in r processionibus et suis conviviis sub pretextu religionis quasi a seculo averterent audientes, sub notis suis canunt et cantari disponunt. Contra quos fortiter ista rmilitant alia r, que superius de supersticiosis et novitaciones in ecclesiasticis oficiis invenientes, in XI, XIII, et XVII signis producta sunt. Sed et apostolus contra tales cohortatur Epheseos in primo capitulo I cap. r, ne omni vento doctrine circumferrentur. Et illud est circumferri miserabili vento fatuitatis, dum ab indoctis composita canuntur et emulantur, et specialiter que ab ecclesia assumpta non sunt, nec in metropoli tenentur, prout hoc concilium Toletanum ita r intelligendo et exponendo determinavit, sicut superius patet et habetur in capitulo “De his” XII dist. “Prohibuit”. Eciam apostolus novitates, ymmo discipulum suum Thimotheum ortatus est obtestatorie, ut prophanas vocum novitates devitaret, 1 Ad Thimotheum, VIo. Et in concilio Laodicensi statutum legitur, sicut patet in libro conciliorum, non debere ab ydiotis psalmos compositos et vulgares in ecclesia dici, neque libros, qui sunt extra canonem legere. Et Gregorius VII Boemis Bohemis r prohibuit vulgarem cantum, sicut habetur in XI. signo superius. Sic eciam Johannes papa in prima fundacione episcopatus Pragensis, prout ex cronica Boemorum intuenti liquet manifestius. Nam ibidem papa Johannes ritum et cantum Sclawonicum Sclavonicum r, hoc est vulgarem prohibuit in prima ereccione et fundacione episcopatus Pragensis. Ita faciebant Arriani heretici, qui suos versus et psalmos ad ecclesias componebant, in quibus heresis eorum commenta continebantur, quos ideo cantabant, ut r populum seductum mulcerent, sicut r scribitur de illis X libro Ecclesiastice historie tripartite, capitulo VIII, quod Arriani faciebant collectas intra infra r portas et per porticos congregati ympnos et antiffonas ex arriano dogmate compositos decantabant et hoc maxima noctis parte faciebant et diluculo ad ecclesias suas suos r concurrebant. Et hoc crebre crebro r et ad vituperacionem orthodoxorum faciebant et illusorie catholicis suas miserias decantabant. Sed, quia contra eosdem sanctus Johannes Crisostomus alios fecerat cantus, tandem, inter Arrianos et catholicos katholicos r orta sedicione, plurimi sunt occisi, ita quod imperator, quasi coactus, prohibuit Arrianos suos ympnos cantare. Ex quo patet, quod nullus ullus r fructus ex talibus, solum iniquitas procedit. Et in eadem eciam historia, libro XII reperitur Nestorium suis omelias, quas legerent fecisse et composuisse, in quibus suas hereses instruerat. Sic facere sciunt heretici, ut facilius seducerent animas miseras, r animas luce veritatis spoliatas. Sic et hodie nonnulli component et precedentes a sanctorum patrum et redicionibus, suas canunt inepcias, et non mirum, imitantur parentes suos et preceptores scriptores r hereticos. r
Vigesimum tercium signum per ypoctisim. r Ipsi enim simulata religione declinant omnino quodlibet iuramentum tamquam illicitum, sed contra catholicos periurare minime peccatum reputant. r
Vigesimum quartum signum hereticorum et proprium. r Ipsi enim ab extra humiles et simplices ut columbe volunt videri, sed per hoc discernuntur quia quicumque eorum sectam illorum ingrediuntur, qui antea simplices fuerant dolosi ingeniosi et callidi ac astuti ut serpentes efficiuntur. r
Vigesimum quintum signum hereticorum ex modo persecucionis est: r Attendunt illi apud suos licitum esse persequi catholicos tamquam perversos, ut intrarent in sectam per illud ewangelicum compelle intrare. Et dum vident catholicos pacientes insultant illis dicentes fortunam, tantum illis de secta sua applaudere tamquam iustioribus, et ita multos decipiunt et cathenis suis alligant. r
Vigesimum sextum signum ex persecucione cognoscendi hereticum. r Heretici quos secte sue viderint inimicos et illi posse nocere contra ipsos diversa varia conficta et singulari arte composita crimina excogitant, ut illos apud plebes infames et odiosos redderent et coniuncti magnis et potentibus eciam mendaciis tales accusare et perdere querunt et quid in aliis pro magnis criminibus detestantur apud suos leviter iudicant et indulgent dummodo catholicos confundant et persequantur. r
Vigesimum septimum signum ex persecucione cognoscendi hereticum. r Heretici dum in potencia crescunt coniuncti, aut plebibus seductis, aut principibus iustos expellunt rectores pontifices, aut prelatos ecclesias invadunt, fideles catholicos non consencientes diversis iudiciis fatigant ad sua sacramenta per potenciam ire compellunt et per vim infundunt manus crudeles fidelibus potenter iniciunt a suis sepulturis, illos tamquam ipsi sanctiores essent repellunt et cetera, que dyabolici moris sunt, in illis exequuntur. r
Vigesimum octavum signum hereticorum. r Habent enim heretici hoc proprium, quod tamquam ex una gleba luti aut sceni diversi generis vermes unus ab altero exeunt et procedunt divisa tamen capita habent et sese mutuo ex quodam fastu superbe persecuntur contra catholicos tamen semper existunt ut caudis uniti et colligati. r
Vigesimum nonum signum hereticorum. r Numquam illi in uno errore contentantur, sed comminiter de malo et de uno in alterum succedunt. r
Trigesimum signum hereticorum a proprietate ipsos concomitante. r Habent illi faciem et oculos deiectos, ita ut hominem nequant claro intuitu aspicere, et sunt colore pallidi et obscuri. r
Trigesimum primum ac in hoc opere ultimum signum hereticorum est. r Sunt illi in erroribus opinionibus heresibus et pseudo doctrinis adeo obstinati quod nec ammonicione nec correccione nec iudicio raducuntur ecclesie, sed pocius contra omnem veritatem se extollentes in heresibus moriuntur. r
Et hic est finis huius in Ustie super Albea in die sancti Johannis Babtiste. r